Cannoli
Cannoli in verschillende smaken
Cannoli, wat in het Siciliaans klein buisje betekent, is een ware delicatesse. Rond de 9e en 11e eeuw werd de Cannoli voor het eerst gemaakt in Sicilië (naar alle waarschijnlijkheid in de stad Caltanissetta of Palermo) en is nu gelukkig in heel Nederland verkrijgbaar! De Cannoli wafel is gemaakt van amandelen met aan de binnenkant een laagje chocolade en aan de buitenkant afgewerkt met honing. Onze Cannoli is ook glutenvrij! De vulling is een crème-achtige room die in wel 13 verschillende smaken verkrijgbaar is – waaronder de traditionele smaken ricotta en pistache.
Neem de Cannoli!
Italianen nemen hun cannoli zeer serieus. Hieronder lees je waarom dat is. Ook vertellen we je hoe deze heerlijke koekjes worden gemaakt en gegeten.
Cano…ehh..wattes?
Waar hebben we het eigenlijk over?
Cannoli zijn knapperige, tot een buis gerolde en gefrituurde wafeltjes gevuld met een heerlijke ricottacrème. De wafeltjes werden vroeger om canne (riet) heen gerold om een cannoli te vormen. Vandaar de naam ‘cannoli’ wat ook nog eens ‘buisjes’ betekent.
Ricotta is een heel jonge kaas die op Sicilië gemaakt wordt van schapenmelk. Deze wordt gezoet met suiker. Dit mengsel van suiker en ricotta laat je het liefst een nachtje laten staan. Dan wordt het op smaak gebracht met gekonfijte citroen, sinaasappel of kers, stukjes chocolade en/of gehakte pistache- of hazelnootjes. Een echte verse cannolo, wordt pas gevuld als je hem gaat eten. Op die manier wordt het wafeltje niet slap van het vocht uit de vulling.
Als je het over een cannolo of cannolu hebt, dan heb je het over één gevuld wafeltje. Cannoli is het Italiaanse meervoud van cannolo en duidt dus automatisch op meerdere koekjes. En als het op cannoli aankomt is meer altijd beter, aldus de Sicilianen. Volgens Siciliaanse traditie moeten cannoli altijd met minimaal 12 tegelijk op een bordje worden aangeboden en nog liever worden ze hoog als een tulband op gestapeld.
Belangrijk voor de Siciliaanse, dus oorspronkelijke cannoli, is dat het wafeltje gemaakt wordt van een deeg dat bestaat uit: Bloem, ei, (riet)suiker, reuzel, marsalawijn en azijn of (een restje) droge witte wijn. Het deeg wordt heel dun uitgerold en dan gefrituurd in reuzel.
Oorspronkelijk werd dit gebakje alleen gegeten tussen de maanden oktober en mei. De zomer is te heet om de schapen van voldoende mals gras te voorzien dat nodig is voor de aanmaak van de vette melk, waar ricotta van gemaakt wordt.
Maar wist je dat deze Italiaanse lekkernij een, op zijn zachtst gezegd, dubieus en enigszins erotisch verleden heeft?
De vrouwen van Caltanissetta…
Waren het de dames van de Harem die de nonnetjes leerden bakken?
In vroegere tijden heersten de Saracenen (die we ook wel Arabieren noemen) over Sicilië. Zij introduceerde suiker op Sicilië. Het verhaal gaat dat de dames van de Harem van de Emir, die zijn paleis in Caltanissetta (Qalat al Nissa = Het Vrouwenkasteel) had gebouwd, graag hun Emir prikkelden met heerlijke, vaak suggestieve baksels. Om zijn prestaties op te hemelen en hem tijdens het eten te kunnen provoceren, vulde de dames holle gefrituurde rietstengels met een mengsel van ricotta en suiker. Later zouden zij de rietstengels vervangen door dunne knapperige wafeltjes, die gefrituurd werden OM rietstengels heen om de zelfde buisvorm te krijgen.
Niet alleen de presentatie van de gevulde buisjes moest tot de verbeelding van de emir spreken, ook het voorzichtig doorbijten van het knapperige wafeltje met daarna de smaakexplosie van romige, zachte en zoete ricotta, was beeldend genoeg. Geen wonder dat de cannoli jaren later nog steeds vooral uitgedeeld en gegeten werden rond Carnaval als teken van vruchtbaarheid…
Tegelijkertijd gaat het verhaal dat, rond dezelfde tijd, het klooster in de omgeving van Caltanisetta, bewoond werd door guitige nonnen. Zij zouden een keer, tijdens Carnaval, ricotta in de buizen van de fontein van het klooster gestopt hebben als grapje. Dit was mogelijk omdat het leven op Sicilië op dat moment zo voorspoedig was. Het gras was mals, de schapen vet en gaven veel melk om ricotta mee te maken.
Daarnaast waren de nonnen natuurlijk trouw aan hun gelofte van kuisheid, maar bakten zij ieder jaar met carnaval de cannoli zoals de haremvrouwen van de Emir, welke zij vulden met een mengsel van ricotta, chocolade en hazelnoot. Deze tot de verbeeldingsprekende gebakjes zouden de enige “zonde” van de nonnen zijn. Zij deelden de cannoli ook uit. Het zoete gebak was bedoeld om het boze oog, en dus slechtere grappen dan die van de nonnen, af te weren en om de mensen voorspoed (genoeg ricotta) en een vruchtbaar jaar te wensen.
Cannoli anno nu.
Hoe de cannoli zijn weg vond in de wijde wereld.
Een gebakje zo lekker en tot de verbeelding sprekend als van de canollo, blijft natuurlijk nooit lang uniek. Het duurde dan ook niet lang of de canolli vonden hun weg naar de rest van Italië. Vooral de cannoli uit Napels werd in latere tijden nog erg bekend, maar de cannoli Siciliani blijft de originele. Alleen op Sicilië worden ze voornamelijk nog alleen gegeten in de periode oktober tot mei. In de rest van de wereld wordt er van deze lekkernij het hele jaar door genoten. Helemaal sinds er ook manieren gevonden zijn om de cannoli ook gevuld langer te kunnen bewaren. Bijvoorbeeld door na het frituren de binnenzijde in te smeren met chocolade voor het wafeltje wordt gerold. Dit beschermlaagje zorgt ervoor dat het wafeltje niet zacht wordt.
Natuurlijk wordt ricotta niet overal gemaakt van schapenmelk en zijn er ook koe-, geit, buffel of melkvrijevarianten. De simpele vullingen van vroeger zijn vandaag de dag uitgebreid met ontelbare creaties. Vooral in de Amerikaans-Italiaanse cultuur speelt de cannoli een grote rol, maar ook op Sicilië wordt een bakkerij nog steeds beoordeeld op de kwaliteit van zijn cannoli.
Helemaal naar Sicilië om een cannolo te kunnen proeven?
Nou nee dus! Gelukkig kan het ook gewoon thuis op de bank!
In Nederland is de echte cannolo maar schaars te vinden, toch hoef je geen reisje te boeken om deze heerlijkheden te kunnen proeven. Bij Dolci-Siciliani kunt u hier cannoli bestellen die wij rechtstreeks inkopen op Sicilië! Onze wafeltjes worden in de oven gebakken op basis van amandelmeel en zijn om die reden bijna allemaal glutenvrij! De wafeltjes hebben aan de binnenzijde een heerlijk chocoladelaagje en aan de buitenkant een mooie honing laag. De vulling is gemaakt van een speciale crème, die de smaakbeleving authentiek houdt, maar het ook mogelijk maakt de koekjes langer te bewaren. Heel handig om ze lekker in Nederland te krijgen!
Als je het aandurft om een keer zelf cannoli te bakken, vind je hier het recept. En maak je niet druk als je geen metalen bakbuisjes hebt. De mamma’s op Sicilië rollen de cannoli ook gewoon over een (schone) bezemsteel!